Öncelikli Yatırım Teşvikleri

Öncelikli Yatırım Teşvikleri, ülkemizin kalkınması için stratejik öneme sahip sektörlerde gerçekleştirilecek yatırımlar için sunulan avantajlı teşviklerdir. Bu teşvikler, belirli sektörlerde yapılan yatırımlara yönelik olarak, standart teşviklere kıyasla daha yüksek destek oranlarıyla sunulmaktadır. Teşvik mevzuatı, ülkenin ekonomik, ticari, sosyal ve teknolojik ihtiyaçlarına göre sürekli olarak güncellenmekte ve revize edilmektedir. Öncelikli Yatırım Konuları, bu faktörler göz önünde bulundurularak seçilmiş olup, ilgili yatırımların başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için teşvik belgesi verilmektedir.

Yatırım bölgelerinden bağımsız olarak, 5. Bölge teşvikleri uygulanmakta olup, yalnızca 6. Bölgede yer alan yatırımlar 6. Bölge teşviklerinden yararlanmaktadır. Ayrıca, İstanbul’daki yatırımlar da Öncelikli Yatırım Teşvikleri‘ nden faydalanabilmektedir.

Öncelikli Yatırım Teşviklerinin Kapsamı

Öncelikli Yatırım Teşvikleri, ülke için büyük önem taşıyan yatırımlar için 1. Bölge’den 5. Bölge’ye kadar olan alanlarda uygulanabilir. Yatırım yapılan bölgeye bakılmaksızın, 5. Bölge teşviklerinden yararlanmak mümkündür. Ancak, 6. Bölgede yapılacak yatırımlar için 6. Bölge teşvikleri geçerli olacaktır. Bu kapsamda sağlanan destek unsurları şu şekildedir:

1. KDV İstisnası: Yerli ve ithal edilen makine ve teçhizatlar için Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası uygulanacaktır.
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: İthal edilen makine ve teçhizatlar için gümrük vergisi muafiyeti sağlanabilir. Ancak, muafiyet sağlanmayacak makine ve teçhizatlar belirli listelerde yer almaktadır.
3. Vergi İndirimi: Kurumlar veya Gelir Vergisi’nden, toplam yatırım tutarının %40’ı kadar vergi indirimi uygulanacaktır.
4. SGK Primi İşveren Hissesi Desteği: 7 yıl boyunca, SGK primlerinin işveren payı desteği sağlanacaktır.
5. SGK Primi (İşçi Hissesi) Desteği: Yalnızca 6. Bölge’de yapılan yatırımlar için 10 yıl boyunca işçi hissesi SGK primi desteği sunulacaktır.
6. Gelir Vergisi Stopajı Desteği: Bölge’de yapılan yatırımlar için 10 yıl boyunca Gelir Vergisi Stopajı desteği verilecektir.
7. Faiz veya Kar Payı Desteği: Yatırım kredilerinde, Türk Lirası cinsinden kredi kullanılması durumunda 5 puan faiz veya kar payı desteği sağlanacaktır. Döviz veya dövize endeksli krediler için ise 2 puan faiz desteği uygulanacaktır.
8. Yatırım Yeri Tahsisi: Hazine arazileri üzerinde yatırım yapmak isteyenlere, 49 yıllığına uygun koşullarla yatırım yeri tahsis edilecektir.

Öncelikli Yatırım Kriterleri ve Teşvikler

Öncelikli Yatırım Kriterleri

Öncelikli Yatırım Teşviklerinden faydalanabilmek için yatırımcıların yerine getirmesi gereken temel kriterler şu şekildedir:

1. Öncelikli sektörlerden bir veya birkaçı doğrultusunda entegre bir yatırım projesi gerçekleştirmek.
2. Birden fazla sektör içeren yatırımlarda, entegrasyon şartlarının ihlal edilmemesi.
3. Asgari sabit yatırım tutarının sağlanması.
4. Yatırım yapılacak ilde, belirlenen asgari teşvik kapasitesi, alan, üretim ve diğer gerekliliklerin karşılanması.
5. Aynı projede, teşvik kapsamı dışında kalan konulara yer verilmemesi.

Öncelikli Yatırım Teşvikleri Belirleme Kriterleri

Ülkemizde öncelikli yatırım teşvikleri, ulusal kalkınma hedeflerine uygun olarak belirlenmektedir. Öncelikli yatırım konuları, aşağıdaki stratejik kriterler göz önünde bulundurularak şekillendirilmiştir:

1. Cari açığın azaltılması.
2. İthalat bağımlılığının azaltılması.
3. Yüksek teknoloji ürünlerinin yerli üretiminin artırılması.
4. Sağlık, eğitim ve sosyal hizmet alanlarındaki yatırımların hızlandırılması.
5. Kritik hammadde ve ara mallarının yerli üretiminin teşvik edilmesi.

Öncelikli Yatırım Teşvik Konuları

Teşvik mevzuatına göre, aşağıda sıralanan yatırım alanlarında gerçekleştirilecek projeler, 5. bölge desteklerinden yararlanacaktır. Yatırımın yapılacağı bölge 6. bölge ise, o bölgeye ait teşviklerden faydalanılacaktır. Öncelikli yatırım konuları şu şekildedir:

1. Yük ve Yolcu Taşımacılığı: Deniz yolu ve hava yolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik projeler.
2. Demiryolu Taşımacılığı: Özel sektör tarafından gerçekleştirilen şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik projeler.
3. Test Merkezleri: Rüzgar tüneli gibi test merkezleri, otomotiv, uzay veya savunma sanayiine yönelik projeler.
4. Turizm ve Otelcilik: Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ya da termal turizm alanlarında, bölgesel desteklerden faydalanabilecek yatırımlar.
5. Fuar Kompleksleri: Asgari 50.000 metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar organizasyonları (konaklama ve alışveriş merkezi alanları hariç).
6. İlaç Üretimi: Sağlık Bakanlığı onayına dayalı olarak, biyoteknolojik ilaçlar, onkoloji ilaçları ve kan ürünleri üretimine yönelik yatırımlar.
7. Savunma Sanayi: Savunma Sanayii Başkanlığı onayına dayalı olarak yapılacak savunma sanayi yatırımları.
8. Madencilik: Maden istihraç ve/veya işleme yatırımları.
9. Eğitim: Özel sektör tarafından yapılacak kreş, gündüz bakımevi, okul öncesi eğitim ve okul yatırımları ile hava araçlarının bakım, tamir ve eğitimine yönelik projeler.
10. AR-GE: Bakanlık, TÜBİTAK ve KOSGEB destekli AR-GE projelerinin üretime dönüşümü.
11. Otomotiv Ana Sanayi: Motorlu kara taşıtları ve motor parçaları üretimine yönelik büyük ölçekli yatırımlar.
12. Yerli Kömür Kullanan Termik Santraller: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı onaylı elektrik üretim projeleri.
13. Enerji Verimliliği Projeleri: İmalat sanayi tesislerinde %20 enerji tasarrufu sağlayacak projeler.
14. Atık Isı Geri Kazanımı: Atık ısıdan elektrik üretimi sağlamak amacıyla yapılan yatırımlar.
15. Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisleri: LNG yatırımları ve yer altı gaz depolama projeleri.
16. Karbon Elyafı: Karbon elyaf üretimi ve kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
17. Yüksek Teknoloji: OECD’nin teknoloji yoğunluk tanımına uygun sanayi sınıfındaki ürünler için üretim yatırımları.
18. Maden Arama: Geçerli arama ruhsatına sahip maden yatırımları.
19. Yenilenebilir Enerji Türbin ve Jeneratör İmalatı: Rüzgar enerjisi projelerine yönelik türbin ve jeneratör üretimi.
20. Alüminyum Yassı Mamul: Soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemleriyle alüminyum üretimi.
21. Lisanslı Depoculuk: T.C. Ticaret Bakanlığı onaylı lisanslı depoculuk projeleri.
22. Nükleer Enerji: Nükleer enerji santrali yatırımları.
23. Laboratuvar: Araştırma, referans ve tıbbi laboratuvar tesisleri yatırımları.
24. Seracılık: İleri teknoloji sera yatırımları (bilgisayar kontrollü sistemlerle).
25. Entegre Hayvancılık Yatırımları: Süt ve et üretimi için büyükbaş hayvancılık projeleri.
26. Hayvancılık: Atık geri kazanımı ve bertaraf tesisi yatırımları.
27. Yaşlı ve Engelli Merkezi Yatırımları: 100 kişi ve üzeri kapasiteli bakım merkezi ve esenlik tesisleri.
28. Orta Yüksek Teknoloji: Yüksek tutarlı yatırımlar (500 milyon TL ve üzeri) belirli teknoloji alanlarında.
29. Çevre Lisansı: Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği’ne uygun çevre yatırımları.
30. Yazılım ve Bilişim: Serbest bölgelerde yazılım ve bilişim ürünleri üretimi.
31. Elektrikli Araç Üretimi: Elektrikli ve hidrojenle çalışan ulaşım araçları üretimi.
32. Veri Merkezi: Uluslararası teknik standartlara uygun, büyük ölçekli veri merkezi yatırımları.

Öncelikli Yatırım Teşvikleri Mevzuatı

Öncelikli Yatırım Teşvikleri, 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”ın 17. Maddesinde tanımlanmış olup, bu madde çeşitli değişikliklerle zaman içinde güncellenmiştir. Bu güncellemelerle, yeni yatırım konuları teşvik kapsamına dâhil edilmiştir.

Öncelikli Yatırım Teşvik Belgesi Başvurusu Nasıl Yapılır?

Öncelikli Yatırım Teşvik Belgesi alabilmek için öncelikle, belirli yatırım konularından birine yönelik bir proje sunulması gerekmektedir. Bu tür projeler, genellikle proje tanıtım dosyası ve yatırım projesinin sunulmasıyla belgelenir. Ancak bazı özel durumlarda, ek bilgi ve belgeler talep edilebilir. Öncelikli Yatırım Teşviklerinden faydalanabilmek için gerekli olan belgeler şu şekildedir:

1. Turizm ve Otelcilik Yatırımları: Turizm Yatırım Belgesi alınmalıdır.
2. Savunma Sanayi Yatırımları: Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan proje onayı gerekmektedir.
3. Madencilik Yatırımları: Maden işletme izni ve ruhsatı zorunludur.
4. AR-GE Yatırımları: T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB veya TÜBİTAK‘tan alınmış bir onaylı AR-GE projesine dair yazı gereklidir.
5. Lisanslı Depoculuk Yatırımları: T.C. Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nden lisanslı depoculuk izni ve lisansı alınması gerekir.
6. Çevre Yatırımları: Çevre İzin ve Lisans belgesi gereklidir.
7. Yazılım ve Bilişim Ürünleri Üretimi: İhtisas Serbest Bölge yönetiminden faaliyette olduğuna dair yazı alınmalıdır.
8. Diğer Yatırım Konuları: Proje tanıtım dosyası ve yatırım projeleri, gerekli asgari şartları sağlamak için yeterli olmalıdır.
9. Çevresel Etki Değerlendirmesi: Birçok öncelikli yatırım konusu, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’ne tabidir. Bu nedenle, ÇED belgesi veya görüş yazısı alınması gerekebilir.

Öncelikli Yatırım Teşvik Danışmanlık Hizmetleri

Öncelikli Yatırım Teşviklerinden yararlanabilmek için yatırım projesi kritik bir öneme sahiptir. Yatırım teşvik belgesine başvurmak ve bu başvuruyu başarıyla sonuçlandırmak karmaşık bir süreçtir. Başvuruların doğru ve zamanında yapılması, yatırımın değerini artırırken olası yanlış işlemler ciddi kayıplara yol açabilir. ULUSAL Marka Patent ve Mali Müşavirlik Hizmetleri, Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlığı alanında geniş bir uzmanlık ve deneyime sahiptir. Bu sayede, yatırımcıların süreçlerini kolaylaştırarak, potansiyel sorunları önceden öngörerek yönetim desteği sunmaktadır.