Stratejik Yatırım Teşvikleri

Stratejik Yatırım Teşvikleri, Türkiye’nin sürdürülebilir ekonomik büyüme hedefleri doğrultusunda geliştirilen ve yüksek katma değer sağlayan yatırımları desteklemeyi amaçlayan özel bir Stratejik Yatırım Teşvik Sistemi‘ dir. Bu teşvik modeli, özellikle dış ticaret açığının azaltılması, teknolojik gelişimin desteklenmesi ve yerli üretimin stratejik alanlarda artırılması gibi temel hedeflere hizmet etmektedir.

Stratejik yatırımlar, yalnızca ekonomik büyüklük açısından değil; aynı zamanda ithalat bağımlılığı yüksek olan ürünlerin yurt içinde, yerli kaynaklarla ve teknolojiyle üretilmesini sağlayan projeler olarak öne çıkar. Bu doğrultuda, Stratejik Yatırım Teşvikleri; ülke ekonomisi açısından kritik öneme sahip ürün ve teknolojilerin yerlileştirilmesi sürecinde itici bir güç olarak kullanılmaktadır.

Özellikle uzun vadeli etkileri olan, istihdam yaratma potansiyeli yüksek ve dışa bağımlılığı azaltan yatırımlar bu kapsamda öncelikli olarak değerlendirilmektedir.

Bu teşviklerden yararlanabilmek için yatırımın belirli koşulları sağlaması gerekir. Bunlar arasında belirli bir asgari yatırım tutarının aşılması, yatırım konusu ürünün yüksek miktarda ithal ediliyor olması ve yurt içinde üretiminin sınırlı ya da hiç bulunmaması gibi kriterler yer alır. Stratejik yatırım statüsü kazanan projelere; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi, SGK primi işveren hissesi desteği, faiz ve kar payı desteği gibi güçlü destek unsurları sağlanmaktadır. Ayrıca bu yatırımlar, gerekirse gelir vergisi stopaj desteği gibi ek avantajlarla da desteklenebilmektedir.

Stratejik Yatırım Teşvikleri çoğunlukla büyük ölçekli yatırımları kapsasa da, esas itibarıyla yatırımın büyüklüğünden ziyade ekonomik etkisi ve stratejik önemi dikkate alınmaktadır. Bu yönüyle sistem, yalnızca büyük sermaye gruplarına değil; stratejik üretim hedeflerine katkı sunabilecek, teknoloji odaklı ve dışa bağımlılığı azaltma potansiyeli taşıyan tüm yatırımcılara açıktır.

Stratejik Yatırımların Tanımı ve Kapsamı

Stratejik yatırımlar, yüksek ithalat bağımlılığı olan ve yerli üretiminin yetersiz olduğu ürünlerin yerli imkanlarla üretilmesi amacı taşır. Bu yatırımlar, ülkenin ihtiyaç duyduğu ürünleri yerli kaynaklarla üretme kapasitesini artırmayı hedefler. Bir yatırımın stratejik kabul edilebilmesi için, ithalat bağımlılığını ve yerli üretim açığını somut verilerle ispatlamak gereklidir.

Stratejik Yatırım Değerlendirme Kriterleri

Stratejik Yatırım Teşviklerinden yararlanabilmek için projeler, belirli kriterlere göre değerlendirilir. Bu kriterler şunlardır:

1. Asgari Sabit Yatırım Tutarı: Yatırım tutarının en az 50 milyon Türk Lirası olması gerekmektedir.
2. İthalat ve Üretim Kapasitesi: Yurt içindeki toplam üretim kapasitesinin, ithalattan daha düşük olması şarttır.
3. Katma Değer: Ürünle ilgili katma değerin en az %40 olması gerekmektedir (Petrol rafinerileri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmaz).
4. İthalat Tutarı: Son bir yıl içinde yapılan ithalatın en az 50 milyon ABD Doları olması gerekmektedir.

Ayrıca, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında yapılan yatırımlar için bu kriterler geçerli değildir.

Stratejik Yatırım Teşvikleri ve Destek Unsurları

Stratejik yatırımlar, Türkiye’nin tüm bölgelerinde benzer destek unsurlarına sahipken, sadece 6. bölgeye ait özel teşvikler bulunmaktadır. Ayrıca, stratejik yatırımlar için OSB (Organize Sanayi Bölgesi) ve EB (Ekonomik Bölgeler) farkı bulunmamaktadır. Stratejik yatırımlar için sağlanan başlıca destek unsurları şunlardır:

1. 

   KDV İstisnası: Yatırımcılar, KDV ödemekten muaf tutulurlar.

2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırımcılar, ithalat işlemlerinde gümrük vergisinden muafiyet kazanırlar.
3. Vergi İndirimi: Yatırımın toplam sabit yatırım tutarının %50’si kadar bir yatırıma katkı oranı uygulanır.
4. SGK Primi İşveren Hissesi Desteği: Asgari ücret üzerinden hesaplanan SGK primlerinin işveren payı, 7 yıl süreyle desteklenir. 6. bölgelerde bu süre 10 yıla çıkar.
5. SGK Primi Desteği: SGK primlerinin işçi payına 10 yıl süreyle destek sağlanır.
6. Faiz veya Kar Payı Desteği: Yerli kredilerde %5, yüksek teknoloji ürünleri için %10, diğer ürünlerde ise %8 faiz indirimi sağlanır. Yabancı kredilerde bu oran %2’dir.
7. Yatırım Yeri Tahsisi: Stratejik yatırımlar için uygun Hazine arazileri üzerinde 49 yıl süreyle irtifak hakkı tahsisi yapılabilir.
8. KDV İadesi: 500 milyon TL ve üzeri yatırımlar için bina inşaat harcamalarına KDV iadesi yapılır.

Özel Durumlar ve Ekstra Destekler

• 2017-2023 yılları arasında, imalat sanayi yatırımlarında yatırıma katkı oranı %15 artırılmış ve vergi indirimi %100 oranında uygulanmıştır.
• SGK Primi Desteği yalnızca 6. bölgelerde yer alan stratejik yatırımlar için geçerlidir.
• KDV İadesi yerine, imalat sanayi ve turizm sektörlerinde yapılan yatırımlar için bina inşaat harcamalarına doğrudan KDV İstisnası uygulanmaktadır.

Stratejik Yatırım Teşviklerinden Yararlanma Süreci

Stratejik Yatırım Teşviklerinden faydalanmak için öncelikle yatırım projesinin stratejik yatırıma uygunluk şartlarını taşıyıp taşımadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tespiti yapmak için dört temel kriterin sağlandığına emin olunmalıdır. Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi almak için takip edilmesi gereken adımlar aşağıda belirtilmiştir:

1. E-TUYS Yetkilendirme İşlemi
   İlk adım olarak E-TUYS (Elektronik Teşvik Uygulama Sistemi) yetkilendirme işleminin tamamlanması gerekmektedir. Bu işlem sonrasında, Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu için gerekli E-TUYS kullanım yetkisi elde edilmiş olacaktır.
2. Firma Tanımlama ve Başvuru Ekranlarının Aktifleştirilmesi
   E-TUYS sisteminde firma tanımlaması yapıldıktan sonra, başvuru ekranları aktif hale gelecektir. Bu aşamadan sonra yatırım projesinin oluşturulması ve onaya sunulması mümkün olacaktır.
3. Fizibilite Çalışmasının Yapılması
   Stratejik yatırımlar için, diğer yatırım projelerinden farklı olarak kapsamlı bir fizibilite çalışması yapılması zorunludur. Bu çalışma kapsamında, stratejik yatırımın gerekliliklerini karşılayan tüm kriterlerin sağlandığı kanıtlanmalıdır.
4. Yatırım Projesinin E-TUYS Sisteminde Oluşturulması
   Yatırım projesi, E-TUYS sistemine oluşturulmalı ve fizibilite raporu ile stratejik yatırım kriterlerinin sağlandığını gösteren belgeler eklenmelidir. Diğer başvuru belgeleriyle birlikte bakanlığa iletilir.
5. Başvuru Süreci ve İnceleme
   Başvuru, detaylı bir inceleme sürecine tabi tutulacaktır. Bu süre zarfında gerekirse toplantılar yapılır ve ilgili bilgiler sağlanır. Başvuru dosyasının eksiksiz olması sağlanarak, gerektiğinde ek bilgi ve belge talepleri karşılanır. Proje, revize edilerek yeniden onaya sunulur. Stratejik yatırımlar söz konusu olduğunda, sürecin takibi büyük önem taşır.

Stratejik Yatırım Teşvik Danışmanlık Hizmetleri

Stratejik Yatırım Teşviklerinden yararlanmak için yapılacak çalışmalar, teşvik sisteminin en kritik aşamalarından biridir. Nihai hedef, Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi‘ni almaktır. İthalat bağımlılığı yüksek ürünlerin yerli üretimini desteklemek amacıyla sağlanan stratejik yatırım teşviklerine yönelik hazırlık süreci karmaşık ve detaylı bir çalışma gerektirmektedir. Başvuruların reddedilmesi, yatırımcılar için istenmeyen bir durumdur, bu yüzden fizibilite çalışması ve yatırım projesinin paralel yürütülmesi büyük bir fayda sağlar.

ULUSAL Patent, stratejik yatırımlar ve teşvik mevzuatı konusunda sahip olduğu derin bilgi ve deneyimle, yatırımcıların ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunmaktadır. Portföyünde pek çok stratejik yatırım bulunduran ULUSAL Patent, yatırımcıların süreçlerini kolaylaştırma ve hızlandırma konusunda güçlü bir deneyime sahiptir. Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlık hizmetleri sunarak müşteri memnuniyetini ön planda tutan şirket, tüm süreçleri doğru ve hızlı şekilde sonuçlandırmayı amaçlamaktadır.