Bölgesel Yatırım Teşvikleri

Bölgesel Yatırım Teşvikleri, Türkiye’nin yatırım ortamını canlandırmak ve bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla uygulamaya konulan en önemli destek mekanizmalarından biridir. Bu sistem, yatırımcıların belirli coğrafi bölgelerde yapacakları yatırımları hem daha cazip hale getirmekte hem de ülke genelinde dengeli bir kalkınma hedefini desteklemektedir.

Bölgesel Teşvik Sistemi; Türkiye’nin tüm illerini ve günümüzde bazı ilçeleri, sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerine göre farklı kategorilere ayırmaktadır. Bu sınıflandırma sonucunda her bölge için uygulanacak destek oranları ve türleri değişkenlik göstermekte, böylece daha az gelişmiş bölgelerde yatırım yapan girişimciler daha avantajlı teşvik unsurlarından yararlanabilmektedir. Örneğin, 6. bölgede yer alan bir ilde yatırım yapan bir işletme; vergi indirimi, SGK primi desteği, faiz veya kar payı desteği gibi unsurlardan daha yüksek oranlarda ve daha uzun sürelerle faydalanma şansına sahiptir.

Bölgesel Yatırım Teşvikleri‘ nden yararlanabilmek için, öncelikle yatırımın türü, tutarı ve lokasyonu itibariyle ilgili mevzuatta belirtilen kriterlere uygun bir proje hazırlanması gerekmektedir. Bu proje, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından değerlendirildikten sonra uygun bulunursa yatırımcıya Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi verilmektedir. Bu belge, teşviklerin resmi olarak kullanılabilmesi için temel şarttır ve belge sahibi yatırımcıya çeşitli vergi avantajları, istihdam destekleri ve finansman kolaylıkları gibi önemli kazanımlar sağlar.

Bölgesel teşvikler yalnızca büyük ölçekli işletmeleri değil, aynı zamanda KOBİ’leri, üretim odaklı girişimleri ve stratejik sektörlerde faaliyet gösteren yatırımcıları da kapsamaktadır. Böylece Türkiye’nin farklı noktalarında hem istihdam artışı sağlanmakta hem de yerel ekonomilere canlılık kazandırılmaktadır.

Kısacası, Bölgesel Yatırım Teşvikleri; yatırım kararlarının yönünü etkileyen, bölgesel kalkınmayı destekleyen ve yatırımcılara somut avantajlar sunan stratejik bir destek modelidir. Doğru projeyle, doğru bölgede, doğru zamanlamayla bu teşviklerden yararlanmak; yatırım sürecinin hem maliyetlerini düşürmekte hem de rekabet gücünü artırmaktadır.

Bölgesel Yatırım Teşvikleri Nedir?

Bölgesel Yatırım Teşvikleri, yerel gelişmişlik farklarını en aza indirmeyi amaçlayan bir teşvik sistemidir. Bu sistemde, Türkiye’nin il ve ilçeleri, sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerine göre altı farklı bölgeye ayrılmıştır. Gelişmiş bölgelerde daha düşük teşvikler uygulanırken, az gelişmiş bölgelere yönelik daha yüksek destekler sağlanmaktadır. Bu şekilde, yatırımların ülke genelinde dengeli bir şekilde dağılımı sağlanmakta ve az gelişmiş bölgelerin kalkınması, üretim ve istihdam seviyelerinin artırılması hedeflenmektedir.

Bölgesel Yatırım Teşviklerinin Kapsamı

Bölgesel Yatırım Teşvikleri, yatırımcılara sunduğu çeşitli desteklerle ekonominin farklı alanlarında önemli katkılar sağlamaktadır. Aşağıda, mevcut durumda uygulanan bölgesel yatırım teşvikleri sıralanmıştır:

1. KDV İstisnası
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti
3. Vergi İndirimi
4. SGK Primi İşveren Hissesi Desteği
5. Gelir Vergisi Stopajı Desteği
6. Faiz veya Kar Payı Desteği
7. Yatırım Yeri Tahsisi
8. Bina İnşaat Harcamalarında KDV İstisnası (Yalnızca imalat sanayi ve turizm yatırımlarına uygulanmaktadır.)

Not: Gelir Vergisi Stopajı Desteği yalnızca 6. bölgede, genel teşvik sistemi kapsamında desteklenen yatırımlara yöneliktir.

Bölgesel Yatırım Teşviklerinin Uygulama Oranları

Bölgesel Yatırım Teşviklerinin uygulama oranları, bölgesel gelişmişlik farklarını azaltma amacını taşır. Bu nedenle, her bölgedeki destek unsurları farklı oranlarda uygulanmaktadır. Gelişmiş bölgelerde teşvik oranları daha düşükken, az gelişmiş bölgelerde daha yüksek oranlarla destek verilmektedir. Ayrıca, her destek unsurunun her bölgede uygulanmadığı durumlar da mevcuttur.

Vergi İndirimi ve Yatırıma Katkı Oranı

Bölgesel Yatırım Teşviklerinin en önemli desteklerinden biri olan vergi indirimi, yatırımcılara büyük avantajlar sunmaktadır. Toplam yatırım tutarının belirli bir yüzdesi, kurumlar vergisi veya gelir vergisinden indirilir. Sermaye şirketleri, kurumlar vergisi kapsamında bu indirimden faydalanırken, şahıs işletmeleri ve adi ortaklıklar gelir vergisinden indirim yapılabilmektedir. Yatırımın hangi oranla vergiden düşülebileceğini belirleyen oran, “yatırıma katkı oranı” olarak adlandırılmaktadır.

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

Bölgesel Teşvik Sistemi, istihdamı dengelemek amacıyla çeşitli destek unsurları sunmaktadır. Bu unsurlardan biri de, SGK Primi İşveren Hissesi Desteğidir. Söz konusu destek, bölgelere göre farklı sürelerle uygulanmaktadır. Uygulama süresi, her bölge için belirlenen sürelere göre değişiklik göstermektedir.

** Destek oranı, belirtilen tavan oranı ile toplam sabit yatırım tutarının çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır.

Faiz ve Kar Payı Desteği

Faiz veya kar payı desteği, bir yatırımın finansmanında kullanılan kredinin faiz veya kar payının belirli bir kısmının devlet tarafından karşılanmasını ifade eder. Bu destekten faydalanabilmek için, kredinin Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılması zorunludur. Faiz desteği, yalnızca 1. ve 2. bölgelerde uygulanmamaktadır; diğer bölgelerde ise bu destek sunulmaktadır. Ayrıca, birçok teşvik programı kapsamında da faiz desteği bulunmaktadır.

Faiz ve kâr payı desteğinin uygulanma oranları ile üst sınırları, bölgelere ve teşvik sistemlerine göre farklılık göstermektedir. Bu oranlar, yatırımcılar için belirli bir finansman avantajı sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Aşağıda, bölgelere ve teşvik sistemlerine göre faiz desteği ile ilgili detaylı bilgiler yer almaktadır.

Bölgesel Yatırım Teşviklerinden Yararlanma Rehberi

Bölgesel Yatırım Teşvikleri, belirli kriterleri karşılayan yatırımlar için sunulan avantajlı destek mekanizmalarını içermektedir. Bu desteklerden yararlanabilmek için, yatırım projelerinin mevzuatın belirlediği şartlara tam uyum göstermesi gerekmektedir. İlgili kriterlerin sağlanması halinde, yatırım projelerine Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmektedir. Bu belgenin alınabilmesi için izlenmesi gereken temel adımlar şunlardır:

1. E-TUYS Yetkilendirme: Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) üzerinden yetkilendirme işlemi gerçekleştirilmelidir.
2. Firma Bilgileri Kaydı: Yetkilendirme tamamlandıktan sonra yatırımcıya ait bilgiler sisteme tanıtılmalıdır.
3. Yatırım Teşvik Belgesi Başvurusu: Elektronik ortamda yatırım projelerine ilişkin gerekli bilgi ve belgeler sunularak başvuru yapılmalıdır.
4. Başvuru Takibi: Değerlendirme süreci boyunca başvurunun durumu dikkatle izlenmeli ve gerekirse revizyonlar gerçekleştirilmelidir.
5. Belge Temini: Yatırım projesi mevzuata uygun bulunduğu takdirde Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmektedir.

Bölgesel Yatırım Teşviklerinin Sağladığı Avantajlar

Bu sistem kapsamında yatırımcılara sunulan teşvikler, özellikle maliyetleri düşürmeye yönelik avantajlar sunmaktadır.

• Makine ve Teçhizat Desteği: Belge kapsamında sağlanan %20 KDV istisnası ile makine maliyetlerinde önemli oranlarda tasarruf sağlanmaktadır.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım kapsamında ithal edilen bazı makinelere %25’e kadar gümrük vergisi indirimi uygulanmaktadır.
• Bina ve İnşaat Harcamalarında KDV İstisnası: İmalat ve turizm yatırımları için geçerli olup, maliyet avantajı sağlamaktadır.
• Finansman Destekleri: 3. bölge ve üzerinde yatırım yapanlar için faiz ya da kar payı desteği sunulmaktadır.
• SGK Prim Destekleri: İstihdamı artırmayı hedefleyen bu destek, 6. bölgede 10 yıl boyunca SGK primi ve gelir vergisi stopajı avantajı sağlamaktadır.
• Yatırım Yeri Tahsisi: Hazine arazilerinin uygun koşullarla tahsis edilmesiyle yatırımın altyapı maliyetleri minimize edilmektedir.

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Olma Şartları

Bölgesel Yatırım Teşviklerinden faydalanabilmek için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır:

1. Sabit Yatırım Tutarı: Belirlenen bölgeye göre asgari sabit yatırım tutarının karşılanması gerekmektedir.
2. Kapasite Koşulları: Yatırım türüne bağlı olarak minimum kapasite şartları bulunmaktadır.
3. Entegrasyon Koşulları: Hayvancılık ve imalat sanayi yatırımlarında belirli entegrasyon kriterlerinin sağlanması gerekmektedir.
4. Yatırım Alanı: Seracılık gibi alanlarda belirli minimum ölçeklerin sağlanması öngörülmektedir.
5. Yatırım Yeri: Belirli yatırımlar yalnızca belirlenen illerde desteklenmektedir.
6. Çevresel Uygunluk: Teşvikin onaylanabilmesi için yatırımın çevresel etkilerinin uygunluk belgesi ile kanıtlanması gerekmektedir.

Bölgesel Yatırım Teşvikleri Danışmanlığı

Yatırım sürecinin başarıyla yürütülebilmesi için, mevzuata tam uyum sağlanması büyük önem taşımaktadır. Bölgesel Yatırım Teşvikleri, detaylı mevzuat bilgisi ve deneyim gerektirdiğinden, profesyonel bir danışmanlık hizmeti almak yatırımın başarısını artırabilir.

ULUSAL Patent olarak, yatırım sürecinizi başından sonuna kadar profesyonel bir yaklaşımla yönetiyor ve teşviklerden maksimum fayda sağlamanıza destek oluyoruz. Yatırım projelerinizle ilgili her konuda bizimle iletişime geçebilirsiniz.