A’dan Z’ye Yatırım Teşvik Belgesi

A’dan Z’ye Yatırım Teşvik Belgesi yazımız, kapsamlı bir rehber niteliği taşımaktadır. Bu yazımız, Yatırım Teşvik Belgesi başvuru sürecinden başlayarak belgenin nasıl kullanılacağına, sağlanan destek unsurlarına nasıl erişileceğine ve yatırım süreci tamamlandığında belgenin nasıl kapatılacağına kadar tüm aşamaları adım adım açıklamaktadır.

Yazımızda yalnızca başvuru prosedürlerine değil, aynı zamanda yatırım teşviklerinin temelini oluşturan yasal altyapıya, teşvik sisteminin güncel yapısına ve uygulama alanlarına da geniş bir perspektiften yer verilmiştir. Türkiye’de geçerli olan bölgesel teşvik haritaları, sektörel öncelikler, stratejik yatırımlar ve proje bazlı destekler gibi kritik başlıklara dair bilgiler de güncel mevzuat çerçevesinde paylaşılmaktadır.

Özellikle ilk kez yatırım yapacak olan girişimciler ve mevcut yatırımlarını genişletmeyi planlayan firmalar için bu rehber, karmaşık görünen süreçleri sade bir dille açıklayarak anlaşılır hale getiriyor. Yatırım ortamının sunduğu fırsatları eksiksiz şekilde değerlendirmek isteyen herkes için bu kaynak; hem yönlendirici hem de yol gösterici bir başvuru noktasıdır.

Yatırım Teşvik Belgesi ile ilgili tüm sorularınıza yanıt bulabileceğiniz bu içerik, aynı zamanda değişen mevzuata göre düzenli olarak güncellenmekte olup, en güncel bilgilere erişim imkânı sunmaktadır. Amacımız, yatırım kararınızı doğru bilgilerle şekillendirmenizi sağlamak ve devletin sunduğu avantajlardan maksimum düzeyde faydalanmanıza katkı sunmaktır.

Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi, yatırım projelerine devlet tarafından sağlanan destekleri içeren ve bölgesel farklılıklara göre düzenlenen resmi bir belgedir. Bu belgeye sahip yatırımcılar, teşvik kapsamındaki tüm desteklerden faydalanabilir ve yatırımlarını daha avantajlı koşullarda gerçekleştirebilirler.

Yatırım Teşvik Belgesi Neden Alınmalıdır?

Yatırım Teşvik Belgesi, devletin sunduğu vergisel avantajlardan finansman kolaylıklarına, yatırım yeri tahsisinden istihdam desteklerine kadar pek çok avantajı kapsamaktadır. Teşviklerden tam anlamıyla yararlanabilmek için yatırımın doğru kapsamda projelendirilmiş ve belge ile desteklenmiş olması gerekmektedir. Böylece, yatırımcılar maliyetlerini optimize ederken, iş süreçlerini daha verimli yönetme imkânına sahip olur.

Yatırım Teşvik Belgesi Nereden ve Nasıl Alınır?

Yatırım Teşvik Belgesi, Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenmektedir. Bu kurum, yalnızca belge tahsis sürecini değil, teşvikli işlemleri ve belge kapanış süreçlerini de yönetmektedir. Belgenin alınması için yatırımcıların gerekli başvuruları eksiksiz bir şekilde tamamlamaları ve projelerini teşvik mevzuatına uygun olarak hazırlamaları gerekmektedir.

Yatırım Teşvik Belgesi Ne Zaman Alınmalıdır?

Yatırım Teşvik Belgesi, yatırım sürecine başlanmadan önce, projenin tüm detayları netleştirildiğinde alınmalıdır. Belgenin düzenlenmesinden önce yapılan harcamalar teşvik kapsamına dahil edilmeyeceğinden, yatırımcıların teşvik başvurularını proje aşamasında tamamlamaları büyük önem taşımaktadır. Desteklerden tam anlamıyla faydalanabilmek için yatırım harcamalarının belge kapsamında belirlenen tarih aralıklarında gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Bu kapsamlı rehber sayesinde yatırımcılar, devlet desteklerinden en iyi şekilde yararlanabilir ve yatırımlarını daha sağlam temeller üzerine inşa edebilirler.

Yatırım Teşvik Belgesinin Avantajları ve Yükümlülükleri

1. Yatırım Teşvik Belgesinin Avantajları

Yatırım teşvik belgesi, yatırımcıların rekabet gücünü artırarak sürdürülebilir büyümelerini destekleyen çeşitli avantajlar sunmaktadır. Söz konusu avantajlar, yatırımın niteliğine ve bölgesel teşvik unsurlarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu teşvikler sayesinde yatırımcılar finansal yüklerini hafifletebilir, vergi avantajlarından yararlanabilir ve istihdam maliyetlerini optimize edebilir. Aşağıda yatırım teşvik belgesi ile sağlanan başlıca avantajlar sıralanmaktadır:

1.1 Vergisel Avantajlar

• Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası
• Gümrük vergisi muafiyeti
• Kurumlar vergisi veya gelir vergisinde indirim
  Bu avantajlar, yatırımcıların maliyetlerini azaltarak rekabet gücünü artırmaktadır.

1.2 İstihdam Destekleri

• SGK işveren hissesi ve belirli bölgelerde işçi hissesi desteği
• Gelir vergisi stopajı teşviki
• Nitelikli personel desteği Bu teşvikler, yatırımcıların istihdam maliyetlerini düşürerek daha geniş çaplı iş gücü oluşturmalarına katkı sağlar.

1.3 Teknolojik Destekler

• Ar-Ge, inovasyon ve dijital dönüşüm teşvikleri
• Robotik, otomasyon ve dijital altyapı destekleri
  Yüksek teknolojiye dayalı yatırımlarda sağlanan destekler, işletmelerin uluslararası pazarda rekabet edebilirliğini artırmaktadır.

1.4 Finansman Kolaylıkları

• Merkez Bankası ve Kalkınma Bankası tarafından sağlanan yatırım kredileri
• Kredi Garanti Fonu destekli finansman imkânları
• Düşük faizli veya faizsiz finansman seçenekleri Bu finansman avantajları, yatırımcıların sermaye ihtiyacını en uygun koşullarla karşılamalarına yardımcı olur.

1.5 Yatırım Yeri ve Altyapı Desteği

• Hazine taşınmazları üzerinde bedelsiz veya düşük maliyetli irtifak hakkı
• Beş yıl boyunca istihdam şartına uyulması halinde taşınmazın uygun koşullarda devri Yatırım yeri tahsis avantajı, yatırımcıların başlangıç maliyetlerini önemli ölçüde düşürmektedir.

1.6 İnşaat ve Bina Destekleri

• KDV’siz inşaat malzemesi temini
• Beş yıl boyunca emlak vergisinden muafiyet
• İnşaat harçlarından muafiyet Bu destekler, yatırımcıların inşaat süreçlerinde maliyetlerini minimize etmelerine olanak tanır.

1.7 Çevresel Teşvikler

• Yeşil dönüşüm teşvikleri ve sürdürülebilir enerji destekleri
• Karbon vergisi avantajları ve ihracat teşvikleri
  Bu teşvikler sayesinde çevre dostu yatırımlara yönelmek hem maliyetleri azaltır hem de uluslararası rekabet avantajı sağlar.

2. Yatırım Teşvik Belgesi Yükümlülükleri

Teşvik belgesine sahip olmak, belirli avantajlar sağlarken yatırımcılara çeşitli yükümlülükler de getirmektedir. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, teşvik haklarının iptali ve sağlanan desteklerin geri alınması söz konusu olabilir. Aşağıda teşvik belgesinin gerektirdiği başlıca yükümlülükler yer almaktadır:

2.1 Mevzuat Uyumu

• Teşvik mevzuatına uygun hareket edilmesi
• Yatırım sürecinde yasal düzenlemelerin takip edilmesi

2.2 Bildirim Yükümlülüğü

• Yatırım harcamalarının Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) üzerinden beyan edilmesi
• Bildirimlerin zamanında ve eksiksiz yapılması

2.3 Yatırım Tamamlama Zorunluluğu

• Taahhüt edilen sabit yatırım tutarının tamamlanması
• Belirlenen sürede yatırımın gerçekleştirilmesi, aksi takdirde teşviklerin iptali

2.4 Faaliyet Süresi Zorunluluğu

• Belirtilen bölgede en az beş yıl süreyle faaliyet gösterilmesi
• Teşvik kapsamında alınan makinelerin satılması, devredilmesi veya başka bir adrese taşınmasının yasak olması

3. Teşvik Paketinde Yer Alan Sektörler

Teşvik programları, geniş bir sektör yelpazesini kapsayarak farklı yatırım alanlarına yönelik destekler sunmaktadır. Güncel teşvik kapsamında desteklenen sektörler şunlardır:

1. İmalat Sanayi
2. Enerji Yatırımları
3. Maden Yatırımları
4. Gıda Endüstrisi
5. Tarım ve Tarımsal Sanayi
6. Hayvancılık Yatırımları
7. Eğitim Hizmetleri
8. Sağlık Hizmetleri
9. Turizm Yatırımları
10. Dijital Dönüşüm Yatırımları
11. Yeşil Dönüşüm Yatırımları
12. Ar-Ge ve İnovasyon Yatırımları

4. Yatırım Teşvik Belgesi Kimler İçin Geçerlidir?

Yatırım teşvik belgesinden yararlanabilecek kişi ve kuruluşlar aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

• Yerli ve yabancı gerçek kişiler
• Şahıs işletmeleri ve sermaye şirketleri
• Adi ortaklıklar, kooperatifler ve birlikler
• Dernekler, vakıflar, belediyeler ve meslek odaları
• Kamu kurumları ve kamu niteliğinde kuruluşlar
• Yabancı sermayeli şirketler (yerli firmalarla aynı şartlarda teşvik alabilir)

Bu belge, yatırımcılara sunduğu çeşitli avantajlarla projelerin sürdürülebilir şekilde hayata geçirilmesini sağlayan önemli bir destek mekanizmasıdır. Ancak, yükümlülüklerin dikkatlice takip edilmesi ve mevzuata uygun hareket edilmesi büyük önem taşımaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi Alma Süreci

Günümüzde Yatırım Teşvik Belgesi alım süreçleri tamamen elektronik ortama taşınmış olup, başvurular E-TUYS (Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Sistemi) üzerinden gerçekleştirilmektedir. Başvuru ve onay aşamalarının eksiksiz tamamlanması, sürecin başarıyla tamamlanması açısından kritik öneme sahiptir.

Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Süreci

1. E-TUYS Yetkilendirme
   Şirket adına yetkili bir gerçek kişi, E-TUYS sisteminde kullanım yetkisi almalıdır.
2. Firma Tanımlama
   Sisteme yatırımcı firmanın eksiksiz bilgileri girilmeli, MERSİS kayıtları ve ticaret sicil belgeleri doğrulanmalıdır.
3. Yatırım Projesinin Oluşturulması
   Yatırımın yeri, kapsamı, kapasitesi, istihdam hedefleri, makine listeleri, sabit yatırım tutarı ve finansman planı gibi detaylar belirlenerek proje oluşturulmalıdır.
4. Başvuru Evraklarının Tamamlanması
   Yatırım türüne ve kapsamına bağlı olarak talep edilen belgeler eksiksiz hazırlanmalı ve başvuru dosyasına eklenmelidir.
5. Başvuru Ücretinin Ödenmesi
   Başvuru sürecinin tamamlanabilmesi için ilgili başvuru ücreti, Bakanlık tarafından belirlenen güvenli ödeme modülü üzerinden ödenmelidir.
6. Başvuru Takibi ve Onay Süreci
   Başvuru, ilgili bakanlık uzmanları tarafından değerlendirilir. Gerekli görülmesi halinde ek belge talepleri olabilir. Onay süreci başarıyla tamamlandığında Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.

Yatırım Teşvik Belgesi Alma Kriterleri

Yatırımcıların teşvik belgesi alabilmesi için belirli kriterleri karşılaması gerekmektedir. Genel kriterler şunlardır:

• Asgari Sabit Yatırım Tutarı: 1. ve 2. bölgelerde 3 milyon TL, diğer bölgelerde 1,5 milyon TL olarak belirlenmiştir.
• Yatırım Yeri: İmar planına uygun bir yatırım alanı seçilmelidir.
• Kapasite: Yatırımın belirli bir üretim veya hizmet kapasitesine ulaşması gerekmektedir.
• Entegrasyon: Belirli sektörlerde üretim aşamalarının entegre şekilde yürütülmesi gereklidir.
• Sektörel Gereklilikler: Bakanlık tarafından belirlenen sektör bazlı gerekliliklerin sağlanması zorunludur.
• Fizibilite Çalışması: Yatırımın yapılabilirlik analizleri tamamlanmış olmalıdır.
• Yatırımcı Kriterleri: Yatırımcılar tüzel kişilik ve diğer yasal şartları karşılamalıdır.

Yatırım Teşvik Belgesi Türleri

Yatırım Teşvik Belgesi, aşağıdaki yatırım türleri için düzenlenebilir:

• Komple Yeni Yatırımlar: İlk kez yapılan yatırımlar.
• Tevsi Yatırımları: Mevcut tesislerin kapasite artışına yönelik yatırımlar.
• Modernizasyon Yatırımları: Üretim kalitesini artırmaya yönelik teknoloji entegrasyonu.
• Ürün Çeşitlendirme Yatırımları: Mevcut üretim hattına yeni ürün eklenmesi.
• Entegrasyon Yatırımları: Üretim süreçlerinin tamamlayıcı aşamalarının dahil edilmesi.

Yatırım Teşvik Belgesi Yaşam Döngüsü

Yatırım Teşvik Belgesi, başvurudan kapanış sürecine kadar belirli aşamalardan geçmektedir:

1. Başvuru Aşaması (1-2 Hafta): Yetkilendirme, proje oluşturma ve belge hazırlama işlemleri tamamlanır.
2. Değerlendirme Aşaması (1-2 Hafta): Bakanlık incelemeleri yapılır, ek belge talepleri karşılanır ve uygun bulunursa belge düzenlenir.
3. Yatırım Aşaması (4,5 Yıl):
   Harcamalar tamamlanır, üretim süreçleri başlatılır ve test süreçleri gerçekleştirilir.
4. Kapanış Aşaması (3-5 Ay): Bakanlık tarafından yapılan yerinde inceleme sonucunda, belge kapanışı tamamlanır.
5. Yeniden Belge Alma Aşaması (1-2 Hafta): Mevcut tesislerde kapasite artışı veya modernizasyon yatırımları için yeni başvuru süreci başlatılır.

Günümüz rekabet koşulları göz önünde bulundurulduğunda, işletmelerin sürdürülebilir büyüme ve gelişimlerini sağlamak amacıyla düzenli olarak yatırım teşvik programlarını değerlendirmesi kritik bir stratejik adımdır. Yatırım süreçlerinin etkin yönetimi, işletmelerin uzun vadede rekabet avantajı elde etmelerine katkı sağlamaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi Türleri ve Destek Unsurları

Yatırım Teşvik Belgesi türleri, devletin yatırımcılara sunduğu destek unsurlarının kapsamını ve oranlarını belirleyen temel unsurlardır. Her yatırımcı, daha fazla destek unsuruna sahip bir belge almayı hedefler. Ancak, yürürlükteki mevzuatın belirlediği çerçevenin dışına çıkmak mümkün olmadığından, yatırım projelerinin titizlikle planlanması büyük önem taşımaktadır.

Aşağıda, günümüzde uygulamada olan başlıca Yatırım Teşvik Belgesi türleri detaylandırılmaktadır.

1. Genel Yatırım Teşvik Belgesi

Genel Yatırım Teşvik Belgesi, yatırımcılar için başlangıç seviyesinde teşvik unsurları sağlayan bir belgedir. Alınması nispeten kolay olmakla birlikte, sağladığı destekler sınırlı düzeydedir. Bu belge, aşağıdaki destek unsurlarını içermektedir:

1. Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası: Yatırımın gerçekleştirileceği tüm bölgelerde KDV’den tam muafiyet sağlanır.
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: Tüm bölgelerde, yatırımcılara gümrük vergisi muafiyeti uygulanır.
3. Gelir Vergisi Stopajı Desteği: Yalnızca 6. bölgede yer alan yatırımlar için geçerli olan bu destek, gelir vergisi stopajında avantaj sağlar.
4. Bina İnşaatı Harcamalarında KDV İstisnası: Yeni inşa edilecek binaların mal ve hizmet alımlarında KDV muafiyeti uygulanır.
5. Teşvikli Finansal Kiralama: Yatırımcılar, tüm bölgelerde teşvikli finansal kiralama imkanlarından yararlanabilirler.
6. Avantajlı Yatırım Kredileri ve Finansman Olanakları: Tüm bölgelerde belirli şirket ve projeler için avantajlı kredi ve finansman olanakları sunulmaktadır.
7. Diğer Destekler: Emlak vergisi muafiyeti, bina inşaat harcı muafiyeti, damga vergisi ve harç istisnası, parselasyon harcı, ifraz ve tevhid harcı, plan ve proje tasdik harcı, zemin açma izni ile toprak hafriyat harcı ve yapı kullanma izni harcı muafiyetleri gibi ek destekler de sağlanmaktadır.

2. Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi, ülkemizdeki bölgesel kalkınma farklılıklarını azaltmaya yönelik tasarlanmış bir destek mekanizmasıdır. Bu sistem, daha az gelişmiş bölgelerde yapılan yatırımların daha yüksek desteklerle teşvik edilmesini sağlarken, gelişmiş bölgelerde destek oranlarının daha düşük olmasına dayanmaktadır. Bu sayede yatırımların tüm ülkeye daha dengeli dağılması hedeflenmekte, az gelişmiş bölgelerde ekonomik canlanma ve istihdam artırılmaktadır.

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında sunulan destekler, yatırımın yapıldığı İl ve ilçeye göre değişkenlik göstermektedir. Bu oranlar detaylı olarak ilgili mevzuatta belirlenmiştir ve her bölgenin özelliklerine göre şekillendirilmiştir.

3. Orta-Yüksek Teknoloji Yatırım Teşvik Belgesi

Orta-Yüksek Teknoloji Yatırım Teşvik Belgesi, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından belirlenen orta-yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerin üretimine yönelik yatırımları desteklemek amacıyla düzenlenmektedir. Bu kapsamda, ilk dört bölgede gerçekleştirilen yatırımlar 4. bölgenin teşviklerinden, 5. ve 6. bölgelerde gerçekleştirilen yatırımlar ise bulundukları bölgenin teşvik unsurlarından faydalanabilmektedir. Ancak, İstanbul ilinde yapılacak yatırımlar bu kapsamda istisnai tutulmaktadır.

Orta-yüksek teknoloji alanında teşvik kapsamına giren yatırım konuları ve bunlara ilişkin US-97 kodları aşağıda sıralanmıştır:

• 24 Kodu: Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı (İlaç, eczacılık ve tıbbi kimyasallar ile bitkisel kaynaklı ürünler hariç)
• 29 Kodu: B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
• 31 Kodu: B.Y.S. Elektrikli Makine ve Cihazların İmalatı
• 34 Kodu: Motorlu Kara Taşıtları İmalatı
• 352 Kodu: Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ile Vagon İmalatı
• 359 Kodu: B.Y.S. Ulaşım Araçlarının İmalatı

4. Öncelikli Yatırım Teşvik Belgesi

Öncelikli Yatırım Teşvik Belgesi, ülkemiz açısından kritik öneme sahip yatırım konularına sağlanan destekleri içermektedir. Öncelikli yatırım konuları kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar, İstanbul dahil olmak üzere ilk beş bölgede 5. bölge teşviklerinden faydalanırken, 6. bölgede yapılan yatırımlar ise bu bölgenin kendi destek mekanizmalarından yararlanmaktadır.

Bu sistem kapsamında teşvik edilen yatırım alanları, belirli kriterler doğrultusunda şekillendirilmekte olup, her yatırım konusu için farklı destekler uygulanmaktadır.

5. Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi

Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi, ithalat bağımlılığı yüksek olan ve stratejik öneme sahip ürünlerin yerli üretimini teşvik etmek amacıyla uygulanmaktadır. Bu kapsamda desteklenecek yatırımların belirli kriterleri sağlaması gerekmektedir:

1. Asgari sabit yatırım tutarının en az 50 milyon TL olması,
2. Yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalat miktarından düşük olması,
3. Üretilecek ürünün katma değer oranının en az %40 seviyesinde olması,
4. Son bir yıl içerisindeki ilgili ürün ithalat tutarının en az 50 milyon ABD doları seviyesinde olması.

6. Proje Bazlı Yatırım Teşvik Belgesi

Proje Bazlı Yatırım Teşvik Belgesi, yatırım teşvik mekanizmaları içinde en kapsamlı destekleri içeren sistemdir. Bu sistem kapsamında, yatırımın ihtiyaçlarına göre esnek ve özel teşvik modelleri oluşturulabilmektedir. Özellikle büyük ölçekli, yüksek katma değerli ve yenilikçi projeler bu sistem dahilinde değerlendirilmektedir.

Proje Bazlı Teşvik Sistemine doğrudan başvuru yapılamamaktadır. Sadece ilgili bakanlığın daveti veya çağrısı üzerine yatırımcılar bu kapsama dahil olabilmektedir. Bakanlık tarafından yapılan değerlendirme sonucunda uygun görülen projelere, Cumhurbaşkanı Kararı ile Proje Bazlı Devlet Yardımı sağlanmaktadır.

Bu teşvik mekanizmaları, ülkemizin yatırım ortamını geliştirmek ve rekabet gücünü artırmak amacıyla yapılandırılmış olup, ilgili yatırımcıların avantajlı teşviklerden yararlanabilmesi için detaylı başvuru süreçlerinin takip edilmesi gerekmektedir.

Yatırım Teşvikleri Kapsamında Sağlanan Destek Unsurları

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, yatırımcılara sunulan destekler aşağıda detaylandırılmıştır:

1. KDV İstisnası: Onaylı yerli ve ithal makine, teçhizat ve ekipman alımlarında Katma Değer Vergisi ödemeksizin temin edilme imkânı sunulmaktadır.
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım kapsamında ithal edilen makine ve ekipmanlar, Gümrük Vergisi’nden muaf tutulmaktadır.
3. Vergi İndirimi: Yatırımcılar, toplam yatırım tutarının %15 ile %55 arasında değişen oranlardaki kısmını gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edebilmektedir.
4. SGK Primi İşveren Hissesi Desteği: İstihdam edilen personelin SGK işveren payı, yatırım bölgesine bağlı olarak 2 ila 12 yıl arasında devlet tarafından karşılanmaktadır.
5. SGK Primi İşçi Hissesi Desteği: Yalnızca 6. bölge yatırımları için geçerli olmak üzere, işçi prim payları da 10 yıl süreyle desteklenmektedir.
6. Gelir Vergisi Stopajı Desteği: 6. bölgedeki yatırımlarda çalışan personelin gelir vergisi stopajı 10 yıl boyunca teşvik edilmektedir.
7. Faiz veya Kar Payı Desteği: Kullanılacak kredilere bağlı olarak faiz veya kar payının belirli bir oranı devlet tarafından karşılanmaktadır. Döviz veya dövize endeksli krediler için bu destek, 1 ila 2 puan arasında değişmektedir.
8. Yatırım Yeri Tahsisi: Hazine taşınmazları, uygun koşullarla yatırımcılara tahsis edilebilmekte, belirlenen istihdam şartlarının sağlanması halinde ise mülkiyet devri gerçekleştirilebilmektedir.
9. KDV İadesi: Stratejik ve proje bazlı teşvikler kapsamında yapılan bina inşaat harcamalarına ilişkin KDV, yatırımcılara iade edilmektedir.
10. Emlak Vergisi Muafiyeti: Yatırım kapsamında inşa edilen ana bina, yardımcı tesisler ve idari yapılar, 5 yıl boyunca emlak vergisinden muaf tutulmaktadır.
11. Bina İnşaat Harcı Muafiyeti: Yeni inşaat projeleri için belediyeler tarafından tahsil edilen bina inşaat harcı, yatırımcılar için muafiyet kapsamına alınmaktadır.
12. Damga Vergisi ve Harç İstisnası: Yatırım teşvik belgesine sahip yatırımcıların yapacağı mal ve hizmet sözleşmeleri, belge süresi boyunca damga vergisi ve harçlardan muaf tutulmaktadır.
13. Belediye Harçları Muafiyeti: Parselasyon, plan ve proje tasdik, zemin açma izni gibi belediye harçları teşvik kapsamında muafiyet kazanmaktadır.
14. Finansal Kiralama: Yatırım teşviklerine uygun makine, ekipman ve teçhizatların finansal kiralama veya leasing yoluyla temin edilmesi mümkündür.
15. Yatırım Kredileri: Merkez Bankası, Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi, Kredi Garanti Fonu ve Kalkınma Bankası destekli krediler, teşvik belgesi sahibi yatırımcılara uygun koşullarda sunulmaktadır.

Bu teşvikler, yatırımcıların maliyetlerini optimize etmelerine yardımcı olurken, ülke ekonomisine katkı sağlamalarını desteklemektedir.

Yatırım Teşvik Bölgeleri

Yatırım Teşvik Bölgeleri, Türkiye’nin il ve ilçelerinin teşvikler açısından sınıflandırıldığı bir sistemdir. Bu sınıflandırma, Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (SEGE) verileri dikkate alınarak yapılmıştır. Genel olarak, gelişmiş bölgelerde destekler sınırlı tutulurken, daha az gelişmiş bölgelerde daha kapsamlı destekler sunulmaktadır. Bu yaklaşım, yatırımcıların gelişmemiş bölgelere yönelmesini teşvik ederek, bu bölgelerin kalkınmasına ve yerel istihdamın artırılmasına katkı sağlamaktadır. Yatırımcıların proje geliştirmeden önce, Yatırım Teşvik Bölgeleri’ni ayrıntılı bir şekilde incelemeleri ve farklı yatırım alternatiflerini değerlendirmeleri büyük önem taşımaktadır.

Türkiye’deki Yatırım Teşvik Bölgeleri, toplamda 6 farklı bölgeye ayrılmaktadır. Her bölge, belirli illerden oluşmakta olup, her bir bölgede uygulanacak teşvikler farklılık göstermektedir. Aşağıda her bölgeye ait iller ve teşvikler hakkında bilgi verilmiştir:

1. Bölge: Birinci Yatırım Teşvik Bölgesi

Birinci Yatırım Teşvik Bölgesi, Türkiye’nin en gelişmiş illerini içermektedir. Bu bölgeye yapılan yatırımlar, daha düşük teşvik oranlarına tabidir. Birinci bölgede genel olarak faiz desteği, SGK primi işçi hissesi desteği ve gelir vergisi stopajı desteği sağlanmamaktadır. Ancak, istisnai durumlar söz konusu olabilir. Birinci bölgeyi oluşturan iller; Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Muğla ve Tekirdağ’dır.

2. Bölge: İkinci Yatırım Teşvik Bölgesi

İkinci Yatırım Teşvik Bölgesi, önemli miktarda yatırımı bünyesinde barındıran gelişmiş illerden oluşmaktadır. Bu bölge, gelişmişlik açısından yüksek bir seviyede olsa da, bölgesel dengeyi sağlamak amacıyla bazı teşvikler sunulmaktadır. İkinci bölge illeri; Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada hariç), Denizli, Edirne, Isparta, Karabük, Kayseri, Kırklareli, Konya, Manisa, Sakarya, ve Yalova’dır.

3. Bölge: Üçüncü Yatırım Teşvik Bölgesi

Üçüncü Yatırım Teşvik Bölgesi, orta seviyede gelişmiş illeri kapsamaktadır. Bu bölgede de önemli yatırımlar bulunmaktadır, ancak sosyo-ekonomik göstergeler açısından bu iller biraz daha geri kalmış durumdadır. Bu nedenle, üçüncü bölgede daha yüksek teşvik oranları uygulanmaktadır. Faiz desteği ve kar payı desteği gibi teşvikler, bu bölgede devreye girmektedir. Üçüncü bölge illeri; Adana, Burdur, Düzce, Gaziantep, Karaman, Kırıkkale, Kütahya, Mersin, Samsun, Trabzon, Rize, Uşak ve Zonguldak‘tır.

4. Bölge: Dördüncü Yatırım Teşvik Bölgesi

Dördüncü Yatırım Teşvik Bölgesi, daha az gelişmiş illeri kapsamaktadır ve bu bölgedeki teşvik oranları oldukça yüksektir. Bu bölge, lojistik avantajları ve yüksek teşvik oranlarıyla büyük yatırımlar için cazip bir seçenek sunmaktadır. Dördüncü bölge illeri; Afyonkarahisar, Aksaray, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırşehir, Malatya, Nevşehir, Sivas’tır.

5. Bölge: Beşinci Yatırım Teşvik Bölgesi

Beşinci Yatırım Teşvik Bölgesi, çok yüksek teşvik oranlarının uygulandığı bir bölgedir. Bu bölgede yapılacak yatırımlar, teşviklerden önemli ölçüde yararlanır. Gelişmemiş bölgelerdeki teşvik kriterleri daha düşük seviyede tutulmaktadır. Ancak, bu illerin lojistik altyapı açısından bazı dezavantajları bulunmaktadır. Beşinci bölge illeri; Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat’tır.

6. Bölge: Altıncı Yatırım Teşvik Bölgesi

Altıncı Yatırım Teşvik Bölgesi, ülkemizin en az gelişmiş illerini kapsar. Bu bölgede, teşvik oranları ve süresi en üst seviyeye çıkarılmaktadır. Bu bölgedeki yatırımcılar, yüksek faiz desteği, SGK primi işçi hissesi desteği ve gelir vergisi stopajı desteği gibi teşviklerden son derece avantajlı bir şekilde yararlanabilirler. Ayrıca, faiz ve kâr payı desteği de bu bölgede en yüksek oranlarda sunulmaktadır. Altıncı bölge illeri; Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van’dır.

Yatırım Teşvik Bölgeleri, yatırımcıların hangi bölgelerde daha fazla destek alabileceklerini ve hangi illerin avantajlı olduğunu belirlemelerine yardımcı olmaktadır. Yatırım yapılacak bölgenin iyi analiz edilmesi ve her bölgenin sunduğu teşviklerin dikkate alınması, doğru yatırım kararlarını almayı kolaylaştıracaktır.

Yatırım Teşvik Haritası

Yatırım Teşvik Haritası, Türkiye’deki iller ve ilçelerin yatırım teşvik bölgelerine göre sınıflandırıldığı bir harita olup, yatırımcıların hangi bölgeye yapılacak yatırımların dahil olduğunu ve hangi teşviklerden faydalanabileceğini belirlemelerini sağlar. Bu harita belirli aralıklarla güncellenmektedir. 2023 yılına ait en son güncellenmiş harita aşağıda yer almaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Süreci

Yatırım Teşvik Belgesi başvuruları, E-TUYS (Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Sistemi) üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir. Yatırım teşviki almak için izlenmesi gereken adımlar aşağıda sıralanmıştır:

1. E-TUYS Yetkilendirme

E-TUYS sistemine erişim için öncelikle yetkilendirme alınması gerekmektedir. Bu yetki yalnızca gerçek kişilere verilmektedir. Şirketin KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adresi alınmalı ve E-İmza işlemleri tamamlanmalıdır. Ardından yetkilendirme belgeleri KEP aracılığıyla Bakanlığa gönderilir. Uygun görülen başvurular için yetki tanımlanır.

İletişim için E-TUYS KEP adresi: sanayiveteknolojibakanligi.tesvikuygulama@hs01.kep.tr

2. Firma Tanımlama

E-TUYS sistemine başvuru yapılırken firmanın bilgileri otomatik olarak kaydedilmez. Firma, sistemde MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) ile uyumlu bir şekilde tanımlanmalıdır. Firma bilgileri; ticaret sicili, esnaf sicili, vergi levhası ve faaliyet belgesindeki bilgiler doğrultusunda eksiksiz bir şekilde girilmelidir.

3. Yatırım Projesi Oluşturulması

Yatırım Teşvik Belgesi, yatırımcıya değil, yatırım projesine dayalı olarak verilir. Proje, E-TUYS sistemi üzerinde elektronik ortamda hazırlanır. Yatırım projesi, yatırımcı bilgileri, yer seçimi, ürünler ve kapasiteler, yatırım türü, makine listeleri, bina inşaatı ve toplam yatırım tutarının yanı sıra finansman detayları ve diğer destek unsurlarını içermelidir.

4. Başvuru Ücretinin Ödenmesi

Başvuru ücreti, E-TUYS üzerinden yapılan işlemler sırasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın güvenli ödeme portalı aracılığıyla kredi kartı ile ödenir. Ödeme tamamlandıktan sonra, başvuru ekranına geri dönülür ve ödeme belgesi, e-posta yoluyla ya da e-fatura mükellefleri için sistem üzerinden gönderilir.

5. Başvurunun Onaya Sunulması

Başvuru dosyası ve ekleri, güvenli elektronik imza ile bakanlık onayına sunulur. Bakanlık, başvuruyu değerlendirdikten sonra uygun görülen projelere Yatırım Teşvik Belgesi düzenler. Mevzuata aykırı projeler reddedilir ve başvuru tekrarı mümkün olmaz.

Yatırım Teşvik Belgesi İçin Gerekli Belgeler

Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu için gereken belgeler, yapılan yatırıma ve ilgili yasal düzenlemelere göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak başvuru dosyasına eklenmesi gereken belgeler şunlardır:

1. Dilekçe: Yatırım projesinin içeriğini, amacını ve yerini açıklayan özet dilekçe.
2. Beyan ve Taahhüt: Teşvik mevzuatına uygun hareket edileceğine dair beyan.
3. İmza Sirküleri: Şirketin yetki kullanımını belirten noter onaylı imza sirküleri.
4. Sicil Gazetesi: Şirketin kuruluş bilgilerini ve sermaye yapısını gösteren ticaret veya esnaf sicil gazetesi.
5. Vergi Levhası: Şirketin vergi numarası ve vergi dairesini gösteren güncel vergi levhası.
6. SGK Borcu Yoktur Yazısı: Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınacak, borcu olmadığına dair yazı.
7. SGK İstihdam Yazısı: Sadece tevsi ve modernizasyon yatırımları için SGK’ dan alınacak yazı.
8. Kapasite Raporu: Yalnızca tevsi ve modernizasyon yatırımları için geçerli olan makine ve kapasite raporu.
9. Makine ve Teçhizat Listeleri: Temin edilmesi planlanan yerli ve/veya ithal makine-teçhizat listesi.
10. Bina İnşaat Projesi: Yapılacak inşaatın planı ve harcama bilgileri.
11. Yatırımın Finansmanı Tablosu: Yatırımın finansal kaynaklarını belirten tablo.
12. ÇED Belgesi: Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu.
13. Proje Tanıtım Dosyası: Yatırım projesinin amacı, hedefleri ve proje bilgilerini içeren dosya.
14. Başvuru Ücreti Ödeme Belgesi: Başvuru ücretinin ödendiğine dair belgenin ibrazı.
15. Sektöre Özel Belgeler: İlgili sektöre dair talep edilen özel belgeler.

Yatırım teşvik belgeleri ile ilgili işlemler, başvuru belgelerinin eksiksiz ve doğru şekilde sunulmasını gerektirir. Başvuru sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, yatırım projesinin doğru bir şekilde hazırlanması ve gerekli tüm belgelerin zamanında ve eksiksiz olarak teslim edilmesidir.

Yatırım Teşvik Belgesi Revizyon Evrakları

Yatırım Teşvik Belgesi Revizyon İşlemleri, başvuru türüne ve içeriğine bağlı olarak belirli belgelerin tamamlanmasını gerektirir. Aşağıda, revizyon işlemleri sırasında talep edilen belgeler sıralanmıştır:

1. SGK Borcu Yoktur Yazısı: Tüm revizyon başvurularında, başvuru tarihine ait geçerli bir SGK Borcu Yoktur Yazısı alınması zorunludur. Geçmiş tarihlerde alınmış olan belgeler kabul edilmemektedir.
2. Yeni Makine ve Teçhizat Listesi: Revizyon kapsamında, yeni alım yapılan makineler ve teçhizatlar E-TUYS sistemine kaydedilerek, revizyon için düzenlenmiş yeni makine listeleri oluşturulmalıdır. Hem yerli hem de ithal makineler listeye dahil edilmelidir.
3. Revizyon Belgeleri: Yatırım Teşvik Belgesinin revizyonu için aşağıdaki belgeler gereklidir:
   • Yatırım yerinin tapusu veya kira sözleşmesi
   • Yatırımcıya ait güncel sicil gazetesi
   • Devir işlemleri için yönetim kurulu veya ortaklar kurulu kararları
   • Kapasite artışı için proje veya kapasite raporu
   • Finansman ve yatırım tutarlarıyla ilgili proforma faturalar ve yeni finansal tablolar

Yatırım Teşvik Tamamlama Vizesi Evrakları

Yatırım tamamlandığında, yatırımın resmi kapanış işlemi için Yatırım Tamamlama Vizesi gereklidir. Bu işlem, yatırımın tamamlanıp kapanışının yapılabilmesi için kritik bir aşamadır. Yatırım Tamamlama Vizesi için gerekli belgeler şunlardır:

1. Tamamlama Dilekçesi: Yatırımın tamamlandığına dair başvurulan resmi dilekçe. Bu dilekçede, ekspertiz organizasyonunun iletişim bilgileri yer almalıdır.
2. Taahhütname: Kredi kullanımı durumunda, kullanılan kredinin banka, şube, kredi türü, kredi tutarı, vade gibi tüm ayrıntılarını içeren taahhütname.
3. Banka Yazısı: Yatırımın finansmanını sağlamak amacıyla kullanılan kredinin tüm detaylarını içeren banka yazısı.
4. Güncel Kapasite Raporu: Yatırım tamamlandığında elde edilen kapasite ile yeni eklenen makineleri içeren güncellenmiş kapasite raporu.
5. SGK Tahakkuk Fişleri: Son altı ayda çalışan personelle ilgili SGK Tahakkuk Fişleri. Bu belgeler, yatırım kapsamında sağlanan istihdamı belirlemek amacıyla kullanılır.
6. ÇED Belgesi: Yatırım kapsamında kapasite artışı olması durumunda, ÇED Belgesi veya ÇED Belgesi değişikliği gerekebilir. Bu belgeler, ÇED Yönetmeliği’ne uygun olmalıdır.
7. Yatırım Takip Formu: Yatırımın toplam maliyetinin farklı kalemlere (bina inşaatı, yerli/ithal makine ve teçhizat, diğer harcamalar) dağılımını içeren yıllık finansman tablosu ile birlikte sunulacak form.
8. Gerçekleşen Harcama Listeleri: Yatırım süresince yapılan harcamaların detaylı dökümü, yerli makine, ithal makine, bina inşaatı ve diğer harcamalar.
9. Faturalar, Beyannameler ve Yevmiye Kayıtları: Yapılan harcamalarla ilgili tüm faturalar ve yevmiye kayıtları, ithalatlarla ilgili gümrük giriş beyannameleri ve antrepo beyannameleri.
10. Yeminli Mali Müşavir Raporları: Yeminli Mali Müşavir tarafından hazırlanan ve onaylanan harcama listeleri, yatırım takip formu, ekspertiz raporu ve diğer belgelerle birlikte YMM Faaliyet Belgesi sureti.
11. Ekspertiz Ücreti Dekontu: Yatırım yerinde yapılacak ekspertiz işlemleri için yatırılan ekspertiz ücretinin dekontu. Bu ücret, eksper heyetinin kişi sayısına göre belirlenir.

Bu belgeler, yatırım teşvik sürecinin düzgün bir şekilde tamamlanabilmesi için gerekli olan önemli unsurlardır. Belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde sunulması, yatırım sürecinin hızlı ve sorunsuz ilerlemesi için gereklidir.

Yatırım Teşvik Belgesi Alındıktan Sonra Gerçekleştirilmesi Gereken Adımlar

Yatırım Teşvik Belgesi alındıktan sonra belirli adımların takip edilmesi büyük önem taşır. Bu belge alındıktan sonra işlemlerin tamamlandığı düşüncesi sıkça karşılaşılan bir hatadır. Aslında, belgenin alınmasından sonra yapılması gereken pek çok önemli işlem bulunmaktadır. Aşağıda, yatırım teşvik belgesinin alınmasının ardından gerçekleştirilecek işlemler sıralanmıştır:

1. Yatırım Teşvik Belgesinin Kontrolü:
   Yatırım Teşvik Belgesi, elektronik ortamda düzenlenmişse, belgenin üzerinde yer alan tüm bilgilerin dikkatle kontrol edilmesi gereklidir. Bilgilerde herhangi bir hata tespit edilirse, belge kapsamında işlem yapmadan önce ilgili düzeltmelerin yapılması sağlanmalıdır.
2. KDV İstisna Yazısının Alınması:
   Yatırım teşvik belgesi kapsamında alınan makine ve teçhizatlara dair KDV istisnası yazısının alınması zorunludur. İlgili yazı, E-TUYS sistemi aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemine aktarılır ve sonrasında vergi dairesinden alınan yazı ile işlem tamamlanır.
3. Yatırım Harcamalarının Yapılması:
   Yatırım harcamalarının teşvik mevzuatına uygun olması gerekmektedir. KDV istisnasından faydalanan harcamalar için KDV muafiyetli fatura düzenlenmeli ve E-TUYS sistemine zamanında kaydedilmelidir. Ayrıca, KDV muafiyeti uygulanmayan harcamalar için normal KDV uygulamaları yapılmalıdır.
4. Önemli Sürelerin Takibi:
   Yatırım Teşvik Belgesi genellikle üç yıl süreyle verilmektedir. Bu süre içinde yapılan yatırımlar teşvikten yararlanabilir. Ayrıca, yatırım süresinin tamamlanmasının ardından yapılan işlemler için ek süre talep edilebilir.
5. Makine ve Teçhizatın Kullanımı:
   Yatırım teşvik belgesi kapsamında temin edilen makineler, belge süresi dolmadan satılmamalı, ihraç edilmemeli ya da başka bir yerde kullanılmamalıdır. Bu makineler yalnızca belirli şartlar altında devredilebilir.

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Gerçekleştirilebilecek İşlemler

Yatırım Teşvik Belgesi alındıktan sonra, yatırım süresi boyunca çeşitli işlemler yapılması gerekebilir. Bu işlemler yalnızca E-TUYS sistemi üzerinden yapılabilir. Yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilebilecek işlemler aşağıda sıralanmıştır:

1. Yatırım Teşvik Belgesi Revizeleri:
   Yatırım Teşvik Belgesinde yer alan bilgilerin, gerekli belgelerle uyumlu şekilde güncellenmesi gerekebilir. Bu tür revizeler arasında yatırım yeri, yatırımcı unvanı, adres değişiklikleri, yatırım türü değişiklikleri gibi durumlar yer alır.
2. Makine ve Teçhizat Liste Değişiklikleri:
   Teşvik belgesine eklenen makine ve teçhizat listelerinde değişiklikler yapılabilir. Yeni makineler eklenebilir veya mevcut makineler çıkarılabilir. Bu değişiklikler E-TUYS sistemi üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirilir.
3. Süre Uzatımı:
   Yatırım Teşvik Belgesi genellikle 3 yıl için verilir, ancak bazı özel projelerde bu süre daha farklı olabilir. Yatırımcılar, bir defaya mahsus olmak üzere, belgedeki süreyi yarı oranında uzatabilirler.
4. Satış İzni:
   Teşvikli makinelerin 5 yıl boyunca satışı yasaktır. Ancak, makinelerin niteliği veya kapasitesinin uygun olmaması durumunda, belirli koşullar altında satış izni alınabilir.
5. İhraç İzni:
   Yatırım teşvik belgesi kapsamında temin edilen makinelerin yurt dışına satışı (ihraç edilmesi) yasaktır. Ancak, bu makinelerin ihraç edilmesi için belirli koşullar altında izin alınabilir.
6. Makine Devri:
   Teşvikli makineler, bir başka yatırımcıya devredilebilir. Bu işlem için Bakanlık’tan alınacak izin ile KDV muaf fatura düzenlenerek devir işlemi tamamlanır.
7. Yatırım Teşvik Belgesi Devri:
   Aktif bir Yatırım Teşvik Belgesi, tüm hak ve yükümlülükleri ile birlikte başka bir yatırımcıya devredilebilir. Bu durumda yeni yatırımcı tüm hakları devralır ve yatırımlarına devam eder.
8. Yatırım Tamamlama Vizesi:
   Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırım tamamlandığında, belgede belirtilen taahhütlerin kapatılması gerekmektedir. Bakanlık personeli tarafından yapılan ekspertiz sonucunda yatırım tamamlanmış sayılır ve belge kapanır.
9. Yatırımcı Bilgileri Değişikliği:
   Yatırımcı unvanı, vergi numarası gibi bilgilerde değişiklikler yapılabilir. Bu tür değişiklikler, E-TUYS sistemine derhal yansıtılmalıdır.
10. Yatırım Teşvik Belgesi İptali:
    Yatırım projesi iptal edildiği takdirde, belge de iptal edilmelidir. İptal edilmeyen belgeler, Bakanlık tarafından resen iptal edilebilir ve yararlanılan teşvikler geri alınabilir.
11. İptal Kaldırma İşlemi:
    Bazı durumlarda, zamanında tamamlanamayan yatırımlar için iptal işlemi uygulanabilir. Ancak mevzuata uygun koşullar sağlanarak, bu iptal kaldırılabilir.
12. Finansal Kiralama:
    Yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan makineler, finansal kiralama yoluyla temin edilebilir. Bu durumda leasing şirketine ait yeni bir liste onaylanır ve ilgili makineler yatırımcıya teslim edilir.
13. Mücbir Sebep İşlemleri:
    Mücbir sebepler (doğal afet, pandemi vb.) nedeniyle yatırımın tamamlanamaması durumunda, yatırımcıya ikinci bir süre uzatımı tanınabilir.
14. Teminatlı İthalat:
    Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesinde sorun yaşanması durumunda, teminatlı ithalat yöntemi ile ithalat yapılabilir.
15. Kullanılmış Makine İthalatı:
    Teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makinelerin ithalatı mümkündür. Bu makineler için gümrük vergisi muafiyeti sağlanabilir.

Devletin Yatırım Teşvikleri Sağlamasının Sebepleri

Devletin tüm yatırımları doğrudan yapması, hem ekonomik hem de lojistik açıdan mümkün değildir. Ayrıca devletin her alanda yatırım yapması her zaman karlı ve uygulanabilir olmayabilir. Bu nedenle, devletler kalkınma planlarına uygun şekilde sektörel bazda teşvikler uygulamaktadır. Bu teşvikler, devletin gerçekleştiremeyeceği yatırımların özel sektör tarafından yapılmasını teşvik etmek ve yatırımcıları cesaretlendirmek amacıyla sağlanır. Devletin yatırım teşvikleri sağlama amacı şu şekildedir:

• Ülke Tasarruflarının Verimli Kullanımı: Ülke tasarruflarının yatırıma, üretime ve istihdama dönüştürülmesi hedeflenir.
• Bölgesel Dengeyi Sağlamak: Tüm bölgelerde üretim ve ihracat kapasitesinin artırılması sağlanır.
• İstihdam İmkanları: Ülkenin her bölgesinde istihdam fırsatları yaratmak.
• Girişimciliği Desteklemek: Girişimcilerin risklerini azaltarak yatırımlarını artırmak.
• Mal ve Hizmet Arzının Artırılması: Üretim ve hizmet arzını teşvik ederek ekonomik büyümeyi desteklemek.
• Rekabet Gücünü Artırmak: Yerli üreticilerin uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artırmak.
• Yabancı Yatırımcı Çekmek: Yabancı yatırımcıları çekerek yatırım ortamını iyileştirmek.
• Sanayi Profili Oluşturmak: Yerli sanayinin kendine yeterli hale gelmesi için hammadde ve nihai ürün çeşitliliği sağlamak.
• Milli Ekonomiyi Güçlendirmek: Yerli ve milli ekonomiyi destekleyerek sağlamlaştırmak.
• Ar-Ge ve İnovasyon: Yüksek teknoloji ürünlerinin yerli üretimini teşvik ederek yenilikçi çözümler geliştirmek.
• Küresel Markaların Ülkeye Çekilmesi: Küresel markaların yatırım yapmalarını teşvik etmek ve yerli üreticilerin global tedarik zincirlerinden daha fazla pay almasını sağlamak.
• Sürdürülebilir Ekonomi: Sürdürülebilir üretim ile fiyat istikrarı ve arz güvenliğini sağlamak.

Yatırım Teşvik Mevzuatı

Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesine ilişkin yasal düzenlemeler, yatırımcıların yararlandığı desteklerin temelini oluşturan mevzuatı kapsar. Günümüzde uygulanan yatırım teşvik mevzuatı şu bileşenlerden oluşmaktadır:

1. Yatırım Teşvik Kararı: 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar.
2. Yatırım Teşvik Tebliği: 2012/3305 sayılı Karar’ın uygulanmasına ilişkin 2012/1 sayılı Tebliğ.
3. Yatırım Teşvik Genelgesi: Uygulama detaylarını içeren Genel Müdür tarafından yayımlanan genelge.
4. E-TUYS Yetkilendirme Tebliği: Teşvikle ilgili işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini sağlayan tebliğ.
5. E-TUYS Uygulama Tebliği: Teşvikli işlemlerin elektronik ortamda nasıl yönetileceğini belirleyen tebliğ.
6. Proje Bazlı Teşvik Kararı: Yatırımlara proje bazlı teşvik verilmesi hakkında düzenlemeler içeren 2016/9495 sayılı karar.
7. Proje Bazlı Teşvik Tebliği: 2016/9495 sayılı kararın uygulanmasına ilişkin 2019/1 sayılı tebliğ.

Yatırım teşvik mevzuatında sürekli güncellemeler yapılmaktadır. Bu güncellemelerle ilgili bilgilere, Yatırım Teşvik Mevzuat Değişiklikleri sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Yatırım Teşvik Belgesi Ücretleri

Yatırım teşvik belgesi almak ve revize etmek ücretlidir. Başvuru veya revizyon talepleri için belirli ücretler ödenmesi gerekmektedir. Bu ücretler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ödeme sistemi üzerinden elektronik ortamda yapılır. 2025 yılı itibarıyla yatırım teşvik belgesi ücretleri şu şekildedir:

• 5 Milyon TL Altı Yatırımlar: 8.500 TL başvuru ücreti.
• 5 – 25 Milyon TL Arası Yatırımlar: 20.000 TL başvuru ücreti.
• 25 Milyon TL ve Üzeri Yatırımlar: 40.000 TL başvuru ücreti.
• Revize İşlemleri: 2.000 TL başvuru ücreti.

Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlık Hizmetleri

Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlığı, yatırımcıların tüm teşvik potansiyelinden en verimli şekilde yararlanmalarını sağlamak amacıyla sunulan profesyonel hizmetlerdir. Bu hizmetler, yatırım sürecinin başlangıcından tamamlanmasına kadar devam eder ve sonrasında belirli yükümlülükler devam edebilir. Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlık Hizmetleri‘ nin aşamaları şu şekildedir:

1. Yatırım Planlama Aşamasında Danışmanlık: Yatırım planları oluşturulurken teşvik sistemi ile uyumlu bir strateji geliştirilmesi sağlanır. Bu aşama, daha yüksek teşvikler alınmasına yardımcı olur.
2. Başvuru Süreci Danışmanlığı: Başvuru sürecinin doğru yönetilmesi, belgelerin hızlı ve hatasız bir şekilde alınmasını sağlar.
3. Yatırım Dönemi Danışmanlığı: Yatırım harcamalarının, makine ve teçhizat faturalarının düzgün bir şekilde kontrol edilmesi gerekir. Yanlışlıklar cezai sonuçlara yol açabilir.
4. Kapanış İşlemleri Danışmanlığı: Yatırım tamamlandığında kapanış işlemlerinin doğru ve zamanında yapılması, belgelerin iptal edilmemesini sağlar.
5. İşletme Dönemi Danışmanlığı: Yatırım tamamlandığında devam eden destekler (vergi indirimi, SGK primi desteği vb.) için süreçlerin yönetilmesi.

E-TUYS Sistemi

E-TUYS, Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Sistemi‘ dir ve tüm teşvik işlemleri bu sistem üzerinden yürütülür. Yatırım teşvik belgesi başvurusu, belge kullanımı ve diğer işlemler E-TUYS sistemi aracılığıyla yapılmaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama

E-TUYS sistemi üzerinden düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri elektronik belgelerdir. Fiziki bir belge gönderimi yapılmaz. Belge sorgulaması, E-Devlet üzerinden yapılabilir.

Yatırım Teşvik Makine ve Teçhizat Doğrulama

Yatırımcıların kullanacağı makine ve teçhizatın onaylı olması gerekir. Bu doğrulama, E-TUYS sistemi üzerinden yapılır ve satıcılar tarafından kontrol edilmesi gereklidir.