SGK Teşvikleri (Sosyal Güvenlik Kurumu)
SGK Teşvikleri, Türkiye’nin sürdürülebilir istihdam politikaları doğrultusunda geliştirilmiş, işverenleri desteklemeyi ve iş gücü piyasasını canlandırmayı amaçlayan önemli mali araçlardır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından uygulamaya konulan bu teşvik sistemleri, hem işverenlerin yükünü hafifletmekte hem de istihdamı artırıcı yönde etkiler oluşturmaktadır.
Bu teşviklerin temel amacı; özellikle genç, kadın ve uzun süreli işsizler gibi dezavantajlı grupların istihdam edilmesini teşvik etmek, kayıt dışı çalışmanın önüne geçmek ve işsizlik oranlarını düşürmektir. Aynı zamanda işverenler açısından da önemli mali avantajlar sunar.
SGK teşvikleri kapsamında, işverenlerin ödemesi gereken sigorta primlerinin belirli oranlarda devlet tarafından karşılanması sağlanır. Böylece işletmelerin personel maliyetleri düşerken, daha fazla kişiye istihdam sağlama imkanı doğar.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Teşvikleri çok sayıda başlık altında sunulmakta olup, her bir teşvik farklı kriterlere ve koşullara bağlı olarak uygulanmaktadır. En bilinenlerden biri olan 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesine göre uygulanan 5 puanlık indirim, tüm işverenleri ilgilendiren temel teşvik türüdür. Bunun dışında; 6111, 7103, 7256, 6111/Geçici 10. madde gibi özel uygulamalar da bulunmaktadır. Bu teşviklerin bazıları belirli yaş aralıkları, cinsiyet ya da meslek gruplarına göre şekillenirken, bazıları işverenin daha önceki prim ödeme düzenine veya borçsuzluk durumuna göre uygulanmaktadır.
SGK Teşviklerin büyük çoğunluğu, belirli sürelerle sınırlı olarak sunulmakta ve her yıl güncellenen mevzuat değişiklikleriyle yeniden düzenlenmektedir. Bu nedenle işletmelerin güncel teşviklerden haberdar olması ve uygunluk durumlarını düzenli olarak kontrol etmesi büyük önem taşır. Aksi takdirde, geriye dönük teşviklerden faydalanma imkanı kaybedilebilir.
SGK teşviklerinin doğru ve etkin bir şekilde kullanılabilmesi için; işverenlerin bordrolama süreçlerini dikkatli yönetmesi, çalışan bilgilerini eksiksiz ve doğru girmesi ve ilgili beyanlarını zamanında yapması gerekmektedir. Ayrıca birçok teşvik türü, İŞKUR kayıtları, mesleki eğitim belgeleri ya da işe giriş tarihleri gibi tamamlayıcı unsurlarla birlikte yürütüldüğü için, bu sürecin uzman kişilerce takibi oldukça değerlidir.
SGK Teşvikleri Nelerdir?
SGK teşvikleri, istihdamı artırmak, işsizliği azaltmak ve kayıt dışı çalışmayı engellemek amacıyla SGK primleri üzerinden uygulanan indirim ve muafiyetleri kapsamaktadır. Bu teşvikler, çalışanların yaşı, cinsiyeti, engel durumu, iş gücü niteliği, işe başlama tarihi gibi çeşitli kriterlere dayalı olarak şekillenir. İşverenlerin, çalışanlarının SGK primlerini öderken, belirli koşullar altında indirimlerden yararlanmaları mümkündür. Bu düzenlemeler, her yıl yapılan yasal değişikliklerle güncellenir ve işletmelere sigortalı çalışanlar üzerinden maliyet avantajları sağlar.
Kimler SGK Teşviklerinden Yararlanabilir?
SGK teşviklerinden yararlanabilecek kişiler, genel olarak SGK’ya bağlı sigortalı çalışanı bulunan tüm işletmelerdir. Ancak, teşvikten faydalanma şartları, hem işyerinin hem de sigortalı çalışanların çeşitli kriterlere bağlı olarak belirlenir. SGK teşviklerine dair yasal düzenlemeler, her bir teşvik türü için belirli koşullar içermektedir. Bu şartlar, işletmenin faaliyet kodu, sektörü, çalışanların engel durumu gibi birçok faktörü göz önünde bulundurarak belirlenir. İşletmelerin, SGK e-bildirge sistemine kayıtlı olmaları da bu teşviklerden yararlanabilmek için önemli bir gerekliliktir.
SGK Teşviklerinden Nasıl Faydalanılır?
SGK teşviklerinden yararlanmak için, öncelikle işyerinin ve sigortalı çalışanlarının ilgili yasal düzenlemelere uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu teşvikler, düzenli olarak takip edilmeli ve her yeni düzenleme için gerekli başvurular zamanında yapılmalıdır. İşletmelerin, SGK e-bildirge sistemine kayıtlı olmaları ve yasal düzenlemelere uygun prim ödemelerini yapmaları da önemli bir şarttır.
Sonuç olarak, SGK teşvikleri, işletmelere maliyet avantajı sağlamakla birlikte, istihdamı artırma ve iş gücü piyasasını düzenleme açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bu teşviklerin etkin bir şekilde kullanılabilmesi için, ilgili mevzuatın takip edilmesi ve gerekli başvuruların zamanında yapılması büyük önem taşımaktadır.
Güncel SGK Teşvikleri
Çalışan istihdamını destekleyen çeşitli SGK teşvikleri, 2025 yılında da işverenlere önemli avantajlar sunmaya devam etmektedir. Aşağıda, mevcut durumda uygulanabilen SGK teşvikleri ve her birinin detaylı açıklamaları yer almaktadır. Her bir teşvik, ilgili kanun çerçevesinde sunulan avantajları ve bu teşviklerden yararlanma koşullarını içermektedir.
4857 Sayılı Kanun Kapsamında Engelli İstihdamı Teşviki
4857 sayılı İş Kanunu kapsamında, engelli bireylerin istihdamını teşvik etmek amacıyla özel sektör işverenlerine sunulan destekler bulunmaktadır. %40 ve üzeri engelli olan bireylerin SGK primlerinin işveren payı, asgari ücrete tekabül eden kısmı kadar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır. Bu teşvik, engelli çalışanların istihdamını arttırmayı hedeflemektedir.
5510 Sayılı Kanun Kapsamında SGK Prim İndirimi Teşviki
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında, özel sektörde çalıştırılan sigortalılar için SGK primleri, işverenin prim payının beş puanlık kısmına kadar indirimli olarak uygulanmaktadır. Bu indirim, işverenlere ekonomik açıdan önemli bir kolaylık sağlamaktadır.
6111 Sayılı Kanun Kapsamında Genç ve Kadın İstihdamı Teşviki
6111 sayılı Kanun, gençlerin ve kadınların iş gücüne katılımını artırmak amacıyla sağlanan teşvikleri içermektedir. Bu teşvik kapsamında, özel sektör işverenlerinin istihdam ettiği genç ve kadın çalışanların SGK primlerinin işveren payı, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.
6645 Sayılı Kanun Kapsamında İşbaşı Eğitim Programı Teşviki
6645 sayılı Kanun çerçevesinde, İŞKUR tarafından desteklenen işbaşı eğitim programları işverenlerin personel istihdamını geliştirmelerine olanak tanımaktadır. Bu programda yer alan çalışanların SGK primlerinin işveren payı, asgari ücrete tekabül eden kısmı kadar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır. Program süresince teşviklerden faydalanılmaya devam edilmektedir.
7103 Sayılı Kanun Kapsamında İlave İstihdam Teşviki
7103 sayılı Kanun ile sağlanan ilave istihdam teşviki, belirli sektörlerde işverenlere sağlanan SGK prim desteğidir. Bu teşvik kapsamında, brüt asgari ücreti geçmemek kaydıyla, işveren ve işçi hisselerinin tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır. Bu teşvik, 12 ay boyunca geçerlidir.
7252 Sayılı Kanun Kapsamında Normalleşme Teşviki
COVID-19 salgını döneminde kısa çalışma ödeneğinden veya nakdi ücret desteğinden yararlanan sigortalıların normal çalışma düzenine dönmesi halinde, 7252 sayılı Kanun çerçevesinde sağlanan teşviktir. Normalleşme döneminde, işveren ve işçi hisselerinin tamamı, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır. Bu destek, kısa çalışma veya nakdi ücret desteğinin sona erdiği tarihten itibaren 6 ay süresince uygulanmaktadır.
7256 Sayılı Kanun Kapsamındaki SGK Teşvikleri
7256 sayılı Kanun, ilave istihdam yaratılmasını, kayıt dışı çalışanların sigortalı hale getirilmesini ve işsizlik ödeneği alan bireylerin istihdamını teşvik eden düzenlemeler içermektedir. Bu kanun çerçevesinde sağlanan üç ana teşvik başlığı şunlardır:
- İşsizlik Ödeneği Alanların 12 Ay Kesintisiz Çalışmaları: İşsizlik ödeneğinden yararlanan bireylerin, işe başlama tarihinden itibaren 12 ay kesintisiz çalışması halinde, işveren ve işçi hisseleri desteklenmektedir.
- Kayıt Dışı Çalıştırılanlarla İlgili Destekler: SGK’ya bildirilmeyen sigortasız (kayıt dışı) çalışanların sigorta primleri işveren tarafından karşılanmaktadır. Ayrıca, damga vergisi hariç diğer kesintilerden de muafiyet sağlanmaktadır.
- İlave İstihdam Teşviki: Bu teşvik, 7256 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra işe alınan personel için geçerlidir. Bu kişilerin SGK primleri, damga vergisi hariç kesintilerden muaf tutulmaktadır.
Yukarıda belirtilen SGK teşvikleri, işverenlerin istihdam maliyetlerini düşürmelerine ve iş gücünü artırmalarına yardımcı olan önemli araçlardır.
Yatırım Teşvikleri Kapsamında SGK Destekleri
Bölgesel teşvik uygulamaları çerçevesinde Yatırım Teşvik Belgesi sahibi olan yatırımcılara yönelik olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim destekleri sunulmaktadır. Bu destekler, mevcut SGK teşvikleriyle birleştirilebilir. Ancak, teşviklerden tam anlamıyla faydalanabilmek için, işletmenin çalışan yapısı ve SGK profili titizlikle incelenmeli ve en uygun teşvik unsuru seçilmelidir. Bu süreç, işletmenin SGK yapı analizinin yapılmasını ve doğru kararların alınarak teşviklerin etkin bir şekilde uygulanmasını içerir. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında sağlanan SGK teşvikleri, iki ana kategoride sunulmaktadır:
- SGK Primi İşveren Hissesi Desteği: Bu destek, yatırım kapsamında oluşturulan yeni istihdam için asgari ücrete tekabül eden SGK primlerinin işveren payının tamamını kapsar. Bu destek, 2 yıldan 12 yıla kadar uygulanabilir ve yatırımın bölgesel durumu, sektörel özellikleri ve Organize Sanayi Bölgesi (OSB) gibi çeşitli kriterlere bağlı olarak süresi değişir.
- SGK Primi İşçi Hissesi Desteği: Bu teşvik, yalnızca 6. Bölge illerinde gerçekleştirilen yatırımlar için geçerlidir. İlgili yatırım için, işçi payına tekabül eden asgari ücret tutarındaki SGK primi, 10 yıl boyunca tam olarak desteklenir. Ayrıca, bu bölgede yapılan yatırımlar için Gelir Vergisi Stopajı Desteği de 10 yıl süreyle sağlanmaktadır.
SGK Teşviklerinden Yararlanma Süreci
SGK teşviklerinden faydalanabilmek için, öncelikle işletmenin SGK e-bildirge sistemi üzerinden dijital ortamda detaylı bir inceleme yapılması gerekmektedir. Bu aşamada, tüm personel için belirli parametreler doğrultusunda inceleme gerçekleştirilir ve yürürlükteki kanunlar çerçevesinde belirlenen kriterlere uygunluk durumu değerlendirilir. Uygun teşvikler listelenir ve birden fazla teşvikten faydalanabilecek personel için en avantajlı seçenekler belirlenir. Ardından, uygulama aşamasına geçilerek, tüm personelin doğru işlemlerle kaydedilmesi sağlanır.
En yüksek teşvik oranından yararlanmak için, güncel düzenlemeler ve çalışan profili sürekli izlenmeli, gerekirse aylık periyotlarla işlem güncellemeleri yapılmalıdır.